EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle birlikte emeklilik sistemindeki dengesizlikler daha da belirgin hale geldi. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar, yaş şartı olmadan belirli prim gün sayısını doldurarak emekli olabilirken, bu tarihten sonra sigortalı olanlar için emeklilik yaşı 20 yıla kadar uzayabiliyor.
Prim Gün Şartları Değişiyor
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar, 7000 prim günü ve kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartına tabi tutuluyor. 30 Nisan 2008 sonrasında sigortalı olanlar ise işçi statüsünde 7200, esnaf ve memur statüsünde ise 9000 prim günü şartını tamamlamadıkça emekli olamıyor.
Çalışanlardan Kademeli Emeklilik Talebi
EYT öncesinde yalnızca 2 yıl olan bekleme süresinin bir anda 18 yıl artarak 20 yıla kadar çıkması, çalışanlar arasında büyük tepkiye neden oldu. Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER), belirli tarihler arasında işe girenler için emeklilik yaşının kademeli olarak azaltılmasını talep ediyor. Buna göre, 31 Aralık 2000'e kadar sigortalı olanlar için kadınlarda 43, erkeklerde 45 yaş sınırının getirilmesi öneriliyor. Ayrıca prim gün sayısının 7000 yerine 6400’den başlaması ve her yıl 75 gün artırılması talep ediliyor.
Emeklilik Yaşı Kademeli Olarak Artıyor
30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar için emeklilik yaşının her iki yılda bir artarak yükselmesi öngörülüyor. 31 Aralık 2035’e kadar 7200 veya 9000 prim gününü tamamlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilirken, bu tarihten sonra prim gününü dolduranlar için yaş şartı kademeli olarak artacak.
Özellikle son yıllarda sigortalı olan kişiler için emeklilik yaşı 65’e kadar çıkıyor. 1 Ocak 2019 sonrası çalışmaya başlayan erkekler ile 1 Ocak 2023 sonrası sigortalı olan kadınlar, memur veya esnaf statüsünde olmalarına bakılmaksızın 65 yaşına kadar çalışmak zorunda kalacak. İşçi statüsünde sigortalı olanlar için de benzer şekilde 1 Ocak 2024 sonrası işe başlayan erkekler 65 yaş şartına tabi tutulacak.
Meclis’te Yasa Teklifleri Görüşülüyor
Emeklilikte yaş ve prim gün eşitsizliğini gidermeye yönelik yasa teklifleri Meclis’e sunulmuş durumda. Son olarak CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akçay, esnaf ve memurlar için 9000 prim günü şartının, işçilerde olduğu gibi 7200 prim gününe düşürülmesini öneren bir yasa teklifi sundu.
Bu düzenlemeye göre, 8 Eylül 1999 ile 31 Aralık 2000 arasında sigortalı olanların emeklilik yaşının kadınlarda 49, erkeklerde 51 olarak belirlenmesi ve her yıl bir yaş artırılarak kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırına çekilmesi amaçlanıyor.
