Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, kentsel dönüşümü hızlandırmayı hedefleyen bir yasa tasarısını kabul etti. Bu tasarının detaylarında, afet riski altındaki bölgelerde kentsel dönüşüm sürecini daha etkili hale getirmeyi amaçlayan önemli değişiklikler bulunmaktadır.
Kabul edilen yasa ile Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'daki "rezerv yapı alanı" tanımında değişiklik yapıldı. Yerleşim yerlerindeki parsellerin rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi artık mümkün olacak.
Yasa aynı zamanda 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası etkili afet bölgelerinde hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında yeni usuller getiriyor. Bu sayede yargı süreçlerinin hızlandırılması hedeflenmektedir.
Davaların hızlandırılması amacıyla 10 gün içinde ilk inceleme yapılacak ve dava dilekçesi ile ekleri tebliğ edilecek. Savunma verme süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak; bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 10 gün uzatılabilecek. Savunmanın verilmesi veya savunma verme süresinin geçmesiyle dosya tamamlanmış sayılacak.
Yürütmenin durdurulması taleplerine karşı verilen kararlara itiraz edilemeyecek.
Keşif ve bilirkişi incelemesi gerektiği durumlarda, dosyanın tamamlanmasından itibaren 15 gün içinde keşif yapılacak. Tarafların hak ve menfaatlerinin korunması gerektiği hallerde keşif ve bilirkişi incelemesi, ilk incelemeden sonra da gerçekleştirilebilecek. Bilirkişi raporları 15 gün içinde mahkemeye teslim edilecek ve raporlara karşı 7 gün içinde itiraz edilebilecek.
Duruşma yapılması, tarafların isteğine ve mahkemenin kararına bağlı olacak. Duruşma davetiyeleri, duruşma gününden en az 15 gün önce taraflara gönderilecek.
Bu yasa kapsamındaki davalar, dosyanın tamamlanmasından veya ara karar, keşif, bilirkişi incelemesi veya duruşma gereksiniminin tamamlanmasından itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanacak.
Karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilecek. İstinaf dilekçeleri 10 gün içinde incelenecek ve tebliğ edilecek. İstinaf dilekçelerine cevap verme süresi 15 gün olacak. İstinaf istemleri en fazla 2 ay içinde karara bağlanacak.
Bu yasa kapsamındaki tam yargı davaları ile iptal davaları bir arada görülemeyecek. Yasa yürürlüğe girdiği tarihten önce birlikte açılmış olan iptal ve tam yargı davaları ayrılacak ve her dava kendi aşamasından itibaren görülmeye devam edilecek.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan davalar, yasa hükümleri gereğince aşamalarına göre uygulanacak.
Ayrıca, rezerv yapı alanları yeniden tanımlandı ve dış finansman imkanları Kentsel Dönüşüm Başkanlığına yönlendirildi.
Riskli yapıların tespiti ve yıkılması süreçlerinde de önemli değişiklikler yapıldı. Yasa, maliklerin riskli yapıların yıktırılmasını engellemesi durumunda kolluk kuvveti aracılığıyla tahliye işlemi yapılmasına imkan tanıdı.
Yasa, kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmayı ve afet riski altındaki bölgelerdeki yapıları güvence altına almayı hedefleyerek, kentsel dönüşümün etkin bir şekilde uygulanmasını amaçlıyor.
