Türkiye, dünya genelinde en yüksek sezaryen oranına sahip ülkelerden biri olarak dikkat çekiyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), doğumların yalnızca %15'inin sezaryenle gerçekleşmesi gerektiğini belirtirken, Türkiye’de bu oran 2022 itibariyle %60’a ulaşmış durumda. Türkiye, Avrupa Birliği ülkelerinin çok üzerinde bir oranla, 38 OECD ülkesinin en üst sıralarında yer alıyor. Uzmanlar, bu yüksek oranı birkaç faktöre bağlıyor.
Sezaryenin Yaygın Sebepleri
Uzmanlar, Türkiye’deki sezaryen oranlarının artmasının en önemli sebeplerinden birinin, doğum sürecinin tıbbi müdahale gerektirecek şekilde yönetilmesi olduğu görüşünde. Dr. Harika Bodur Öztürk, "Anne ve bebek vajinal doğumu sağlıklı bir şekilde yaşayabilecekse, neden cerrahi bir işlem yapılsın?" diyerek, normal doğumun tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor. Ancak, özellikle yüksek riskli doğumlar ve komplikasyonlar, sezaryeni bir "kurtarma" ameliyatı haline getiriyor.
Sağlık Sistemi ve İş Yükü
Türkiye’de sağlık sisteminin özelleşmesi ve doktorların iş yükünün artması, sezaryen oranlarını yükselten bir başka faktör. Dr. Gülnihal Bülbül, sağlık hizmetlerinin kâr amacı güden bir biçimde özelleşmesinin, daha fazla tetkik ve operasyon yapılmasına yol açtığını belirtiyor. Ayrıca, doktorların uzun mesai saatleri ve dava edilme korkusu da normal doğum yerine sezaryeni tercih etmelerine sebep olabiliyor.
Doğum Korkusu ve Toplumsal Faktörler
Türkiye’de doğum korkusunun yaygın olduğuna dikkat çeken uzmanlar, kadınların büyük bir kısmının normal doğumdan kaçınmasını toplumda doğumun zorlu ve acılı olacağına dair yaygın inançlara bağlıyor. Dr. Gülnihal Bülbül, bu korkuların özellikle önceki nesillerin kötü doğum deneyimlerinden ve medyadaki yanlış temsillerden kaynaklandığını belirtiyor.
Ebelik Sistemi ve Doğum Hizmetleri
Türkiye’de doğum süreçlerinin doktorların kontrolünde olmasının, ebelerin bu süreçten dışlanmasının bir sonucu olarak, sezaryen oranları artıyor. Ebe Hayriye Erdoğu, doğumun yalnızca doktorun işi haline geldiğini ve bu durumun normal doğum oranlarını düşürdüğünü belirtiyor.
Normal Doğumu Teşvik İçin Ne Yapılmalı?
Uzmanlar, Türkiye’de normal doğumun artması için sağlık sisteminde köklü değişikliklerin gerektiğini söylüyor. Dr. Gülnihal Bülbül, doğumhanelerin daha sıcak ve rahat bir ortamda olması gerektiğini savunuyor. Ayrıca, doğum öncesi eğitimlerin ve ebelerin desteğinin önemli olduğunu vurguluyor.
Sonuç olarak, Türkiye’deki sezaryen oranlarının yüksek olmasının birçok sebebi bulunmakta; bunlar arasında sağlık sistemindeki yapısal sorunlar, doğum korkusu ve doktorların iş yükü gibi faktörler öne çıkıyor. Uzmanlar, bu durumu değiştirmek ve daha sağlıklı doğum süreçleri yaratmak için önemli adımlar atılması gerektiğini belirtiyor.
